Patent başvuru sayısı 16 bine çıkacak

2012 yılında bin 130 olan Türkiye orijinli uluslararası ve bölgesel patent başvuru sayısı ise 2018′de 2 bin 140 olacak.

TBMM Başkanlığına sunulan Onuncu Kalkınma Planı’na göre (2014-2018), 2006 yılında 66 bin 855 olan marka başvuruları yıllık ortalama yüzde 8,8 artışla 2012 yılında 111 bin 137′ye, tasarım başvuruları yüzde 5,7 artışla 29 bin 484′ten 41 bin 220′ye ve patent başvuruları yüzde 14,4 artışla 5 bin 165′ten 11 bin 599′a ulaştı.

Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatının 2011 yılı verilerine göre, Türkiye, ulusal düzeyde patent başvurularında 17′nci, marka başvurularında 6′ncı ve tasarım başvurularında 5′inci sırada bulunuyor. Ulusal düzeyde toplam sınai mülkiyet verilerine göre ise genel sıralamada 9′uncu sırada bulunan Türkiye, İngiltere, Rusya, İspanya, Brezilya gibi ülkelerin önünde yer aldı.

2006 yılındaki yüzde 21 düzeyinden olan yerli patent başvurularının toplam patent başvuruları içerisindeki oranı, 2012 yılında yüzde 39′a ulaştı. Ancak, yenilikçi üretimin temel alınacağı bir ekonomi için bu oranın artırılması gerekiyor.

Fikri mülkiyet sisteminden daha çok kullanıcının yararlanmasını sağlamak amacıyla, hibeden yurtdışı piyasalarda pazarlama ve tanıtım desteğine kadar geniş bir yelpazede destekleme araçları uygulanıyor. Ancak, imalat sanayiinin sistemden daha fazla yararlanmasına ve fikri mülkiyete dayalı bir rekabet ortamının oluşturulmasına ihtiyaç duyuluyor. Firma düzeyinde ise fikri mülkiyet bilincinin ve yenilikçilik kültürünün, özellikle küçük ölçekli işletmelerde bu konudaki bilgi ve birikimin, artırılması gerekiyor.

Telif haklarıyla korunan ve dünyada giderek önem kazanan kültür endüstrilerini izlemek ve politika oluşturmak için kayıt, veri ve ulusal istatistiklerin geliştirilmesi ihtiyacı önemini koruyor. Planda, fikri mülkiyetin korunması ve hakların kullanılması için etkin, yaygın ve toplumca benimsenmiş bir fikri mülkiyet hakları sistemi oluşturularak, fikri hakların ve bu haklara konu ürünlerin kalkınma sürecine katkısının artırılması amaçlanıyor.

Planda, patent başvurularındaki gelişme ve hedeflerde, geçen yıl 4 bin 543 olan yerli patent başvuru sayısı 2018 yılında 16 bine çıkacak. 2012 yılında bin 130 olan Türkiye orijinli uluslararası ve bölgesel patent başvuru sayısı ise 2018 yılında 2 bin 140 olacak.

Politikalara da yer verilen planda, yargı, gümrük ve kolluk hizmetleri başta olmak üzere kamuda fikri hakların korunması ve denetlenmesiyle ilgili birimlerde yeterli beşeri ve kurumsal kapasite oluşturulacak. İşletmelerin fikri haklar sisteminden ve desteklerinden daha etkin yararlanmalarını sağlamak üzere teknoloji transfer ve yenilik merkezlerinde hizmet kapasitesi geliştirilecek.

Fikri hakların ticarileştirilmesi konusunda mevcut mekanizmaların etkinliği artırılacak. Fikri haklar sistemi konusunda kamuoyunun her düzeyde bilgilendirilmesine yönelik tanıtım ve eğitim faaliyetleriyle toplumsal bilincin artırılması sağlanacak. Fikri haklara konu ürün ve eserlerin ülke ekonomisine katkısının tespiti, izlenmesi ve değerlendirilmesi sağlanacak, bilgi ve veri altyapısı güçlendirilecek.